Προσφώνηση
σε εκδήλωση προς τιμή του Μιχαλάκη Μαραθεύτη
Πάφος 15/04/2011
Του Μητροπολίτου Πάφου Γεωργίου
Αισθάνομαι ιδιαίτερα ευτυχής και ευχαριστώ τον Θεό για την ευκαιρία που μου δίνεται απόψε, να χαιρετίσω αυτή τη συγκέντρωση, των εκτιμητών του έργου και των φίλων του Μιχαλάκη Μαραθεύτη, μιας εξέχουσας προσωπικότητας της Κύπρου και όχι μόνον. Συγχαίρω τους οργανωτές της συγκέντρωσης που είχαν την πρωτοβουλία για να τιμηθεί ο επιφανής συμπολίτης μας. Μπορεί να καθυστερήσαμε και η αποψινή συνάθροισή μας να’ πρεπε να είχε γίνει προ πολλού. Είναι όμως στη φύση του ανθρώπου να αναβάλλει να κάνει εκείνο που θεωρεί αυτονόητο.
Συνήθως εκτιμούμε τις μεγάλες προσωπικότητες μετά τον θάνατό τους. Στην περίπτωση, όμως, του Μιχαλάκη Μαραθεύτη, η εκτίμηση προς αυτόν, ευρισκόμενον εις την ζωή, είναι αναμφισβήτητη. Είναι καθολική διαπίστωση, και φυσικά κάτι το ευχάριστο γι’αυτόν, ότι δεν γνώρισε την πικρία των αντιθέσεων και των αμφισβητήσεων που απορρέουν συνήθως από τις ανθρώπινες μικρότητες και αδυναμίες. Πολύ σπάνια ένας πνευματικός άνδρας, ένας παιδαγωγός και φιλόσοφος, έτυχε του σεβασμού που επεδείχθη σ’αυτόν από τους φοιτητές του και ολόκληρη την κοινωνία. Ομολογουμένως λίγοι Κύπριοι ερευνητές, σε ανάλογα επιστημονικά πεδία, πέρασαν τα σύνορα της πατρίδας μας και έχουν γίνει διεθνείς επιστημονικές φυσιογνωμίες, όπως ο Μιχ. Μαραθεύτης.
Ο Μιχ. Μαραθεύτης εξακολουθεί, παρά τα 85 του έτη, να είναι ιθύνουσα πνευματική και εκπαιδευτική φυσιογνωμία και σπάνιος τύπος ανθρώπου ο οποίος έκαμε τις υψηλότερες ιδέες βίωμά του. Η «πολύμοχθος αρετή» του Αριστοτέλη υπήρξε το κυριότερο κόσμημά του, η δε σμίλευση των χαρακτήρων των νέων το σπουδαιότερο μέλημά του. Η σοφία του και η ψυχική του ανωτερότητα, το υψηλό του φρόνημα, η πίστη του εις την αξίαν των νέων, η αφοσίωσή του εις τα υψηλά ιδανικά του έθνους, η εξύψωση του πνεύματος, η ηθική συγκρότηση του ατόμου και μάλιστα του επιστήμονα, παρατηρούνται στον τιμώμενο άνδρα σε ύψιστο βαθμό, τόσο στο θεωρητικό όσο και στο πρακτικό επίπεδο και τον συγκροτούν σε προσωπικότητα που ακτινοβολεί σ’όλο τον ελληνικό χώρο, κι ακόμα πέραν από αυτόν.
Ένας χαιρετισμός αρκείται συνήθως στα επιφανειακά. Και δεν είναι δυνατόν να αναλύσω, ούτε και εξάλλου είμαι ο ειδικός, το επιστημονικό έργο του κορυφαίου παιδαγωγού και φιλοσόφου ο οποίος αποτελεί πράγματι κολοσσόν συγγραφικής δύναμης και τέχνης. Εκείνο που θα ήθελα να επισημάνω από όσα έργα του διάβασα, είναι ότι ο Μιχ. Μαραθεύτης και στα φιλοσοφικότερα δημοσιεύματά του είναι εύληπτος σε μέγιστο βαθμό, σαφής και ακριβολόγος. Εφαρμόζεται στα γραφόμενά του, το «σοφόν το σαφές».
Μα κι εκείνος που δεν ενδιαφέρεται για το επιστημονικό έργο του Μιχ.Μαραθεύτη, μελετώντας μόνον την ιστορία της Κυπριακής Εκπαίδευσης αμέσως μετά την ανεξαρτησία, θα σταματήσει, θέλοντας και μη, στη μορφή του. Διότι η νεώτερη ιστορία της Κυπριακής Εκπαίδευσης είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορία της Παιδαγωγικής Ακαδημίας. Κι η Παιδαγωγική Ακαδημία είναι ταυτισμένη με τον Μιχ.Μαραθεύτη.
Θα αρκούσε και μόνον η συνεισφορά του στη διαμόρφωση του ήθους γενεών δημοδιδασκάλων μέσω της Παιδαγωγικής Ακαδημίας να είχε αναδείξει τον Μιχ.Μαραθεύτη μέγαν. Γιατί η Παιδαγωγική Ακαδημία συνετέλεσε στη διατήρηση και προαγωγή της ελληνοκεντρικής παιδείας του τόπου, όπως και το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας διελάμβανε και διαλαμβάνει. Αν τα σχολεία μας ανθίστανται ακόμη στη λαίλαπα της εκθεμελίωσης, είναι γιατί υπάρχουν ακόμα δάσκαλοι απόφοιτοι της Σχολής εκείνης. Οι δάσκαλοι βγήκαν από το πνευματικό εκείνο φυτώριο ως εθνικοί κήρυκες. Πολλοί απ’αυτούς μετουσίωσαν τα ιδανικά τους σε πράξη, θυσιασθέντες στους συνεχείς υπέρ ελευθερίας αγώνες της Κύπρου. Μα κι η πλειονότητα των Ελλήνων κατοίκων της Κύπρου φωτίστηκε, ως από φωτεινή εστία, με τους δασκάλους αποφοίτους της.
Πολλά θα είχα να πω για την συνεισφορά του τιμωμένου στους εθνικούς αγώνες της πατρίδας μας καθώς και στην Εκκλησία. Πιστεύω πως θα αναφερθούν άλλοι σ’αυτά. Τελειώνοντας θα’θελα να εκφράσω τη γνώμη πως η φυσιογνωμία του Μιχ.Μαραθεύτη θα παραμείνει για την Κύπρο ιστορική και θα κριθεί, ίσως, ως η μεγαλύτερη προσωπικότητα της παιδαγωγικής επιστήμης του τόπου μας όλων των εποχών. Δεν θα καταταχθεί ποτέ στο παρελθόν. Θα είναι ο φωτεινός οδηγός του εγγύς και του απώτερου μέλλοντος της ελληνικής εκπαίδευσης της Κύπρου και η αναφορά σ’αυτόν, θα δίνει νέαν ώθηση προς τα μεγάλα και θαυμαστά.
Επιδαψιλεύω σ’αυτόν τις ευλογίες της Εκκλησίας και επικαλούμαι επ’αυτόν και την σύζυγόν του, την χάριν και ευλογίαν του εκουσίως βαίνοντος επί το Πάθος Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Εύχομαι πολύχρονο και πολύκαρπο το υπόλοιπο της ζωής του.
